دسته بندی بارها در استاندارد IEC

ممکن است در یک مدار، مصرف کننده های مختلف با مشخصه های الکتریکی متفاوتی وجود داشته باشد. علاوه بر ولتاژ و اندازه ی بارها، مشخصه های الکتریکی آن ها نیز در انتخاب صحیح تجهیزات مانند کلیدها بسیار مهم است. به عنوان مثال یک بار کاملا اهمی، مشخصه های ولتاژی و جریانی متفاوتی نسبت به یک بار سلفی دارد. این تفاوت باعث بروز حالت های مختلفی در پلاتین های کلید هنگام قطع و وصل و یا کنترل بار می شود. با توجه به موارد ذکر شده، نمی توان از هر نوع کلیدی برای کنترل هر نوع باری استفاده کرد. باید قبل از تهیه ی کلید، نوع ولتاژ (ولتاژ مستقیم یا متناوب)، سطح ولتاژ، میزان جریان، و نوع بار را مشخص کنیم.

استانداردهای مختلف از جمله IEC در جهت ساده تر کردن انتخاب تجهیزات، انواع بار را دسته بندی کرده اند. دسته بندی بارها بر اساس نوع ولتاژ و مشخصه های الکتریکی بوده و در جدول زیر آورده شده است. از این اطلاعات در انتخاب تجهیزات فشار ضعیف مانند انواع کلیدهای قدرت از جمله ایزولاتور، قطع کننده ی بار، بریکرها و کنتاکتورها استفاده می شود.

این جدول چهار ستون به شرح زیر دارد:

• نوع جریان: جریان می تواند متناوب، مستقیم و یا هر دو باشد.
• دسته بندی: استاندارد IEC بارهای مختلف را دسته بندی کرده و برای هر کدام یک کد در نظر گرفته است. معمولا یک یا چند عدد از این کدها به همراه میزان ولتاژ و جریان مجاز، روی پلاک تجهیزات درج می شود. با توجه به این کد می توان مشخص کرد که کلید برای قطع و وصل چه نوع باری طراحی شده است.
• کاربرد: در این ستون مثال هایی از دسته بندی بارها آورده شده است.
• کد استاندارد: در این ستون کد استاندارد مربوط به دسته بندی ها درج شده است. ممکن است در جدول دسته بندی های تکراری وجود داشته باشد. تفاوت این دسته بندی ها در کد استاندارد و ویرایش آن ها است. به عنوان مثال کد AC12 را در نظر بگیرید. این دسته بندی دو بار در جدول آورده شده است. مرتبه ی اول با کد استاندارد ۱-۵-۶۰۹۴۷ و مرتبه ی دوم با کد ۲-۵-۶۰۹۴۷٫ تعدادی از مهم ترین کدهای استاندارد استفاده شده در جدول عبارتند از:
  • ۶۰۹۴۷-۱ قوانین اصلی
  • ۶۰۹۴۷-۲ گروه بریکرها
  • ۶۰۹۴۷-۳ گروه کلیدهای قدرت مانند سوئیچ، دیسکانکتور، سوئیچ دیسکانکتور و ..
  • ۶۰۹۴۷-۴ گروه کنتاکتورها و موتور استارترها
  • ۶۰۹۴۷-۵ گروه مدارهای فرمان و تجهیزات کلید زنی
  • ۶۰۹۴۷-۶ تجهیزات ترکیبی
  • ۶۱۰۹۵ کنتاکتورها جهت استفاده در بارهای خانگی و مشابه آن ها
  •   

نوع جریان	دسته بندی	کاربرد	کد استاندارد IEC
AC	AC-20A, AC-20B	قطع و وصل در بی باری کامل	۶۰۹۴۷-۳
	AC-21A, AC-21-B	سوئیچینگ بارهای مقاومتی با اضافه بار ضعیف
	AC-22A, AC-22B	سوئیچینگ بارهای ترکیبی مقاومتی و القایی با اضافه بار ضعیف
	AC-23A, AC-23B	سوئیچینگ بارهای موتوری یا دیگر بارهای کاملا القایی
AC	AC-1	بارهای غیر القایی یا القایی ناچیز یا مقاومتی کامل	۶۰۹۴۷-۴-۱
	AC-2	موتورهای روتور سیم پیچی شده: روشن کردن، خاموش کردن
	AC-3	موتورهای قفس سنجابی: روشن کردن، خاموش کردن موتور در حال کار
	AC-4	موتورهای قفس سنجابی: روشن کردن، پلاگینگ، اینچینگ
	AC-5a	سوئیچینگ لامپ های تخلیه ی الکتریکی
	AC-5b	سوئیچینگ لامپ های رشته ای
	AC-6a	سوئیچینگ ترانسفورماتورها
	AC-6b	سوئیچینگ بانک های خازنی
	AC-7a	بارهای القایی ضعیف در لوازم خانگی یا بارهای مشابه
	AC-7b	بارهای موتوری برای لوازم خانگی
	AC-8a	کنترل کمپرسور سیستم های برودتی با رله ی اضافه بار به همراه ریست دستی
	AC-8b	کنترل کمپرسور سیستم های برودتی با رله ی اضافه بار به همراه ریست خودکار
AC	AC-52a	کنترل موتورهای روتور سیم پیچی شده: ۸ ساعت کار با راه اندازی تحت بار نرمال، شتاب گیری و کار عادی	۶۰۹۴۷-۴-۲
	AC-52b	کنترل موتورهای روتور سیم پیچی شده با قطع و وصل های متناوب
	AC-53a	کنترل موتورهای قفس سنجابی: ۸ ساعت کار با راه اندازی تحت بار نرمال، شتاب گیری و کار عادی
	AC-53b	کنترل موتورهای قفس سنجابی با قطع و وصل های متناوب
	AC-58a	کنترل کمپرسور سیستم های برودتی با رله ی اضافه بار به همراه ریست خودکار جهت ۸ ساعت کار با راه اندازی تحت بار نرمال، شتاب گیری و کار عادی
	AC-58b	کنترل کمپرسور سیستم های برودتی با رله ی اضافه بار به همراه ریست خودکار با قطع و وصل های متناوب
	AC-51	بارهای غیر القایی یا القایی ناچیز یا مقاومتی کامل	۶۰۹۴۷-۴-۳
	AC-55a	سوئیچینگ لامپ های تخلیه ی الکتریکی
	AC-55b	سوئیچینگ لامپ های رشته ای
	AC-56a	سوئیچینگ ترانسفورماتورها
	AC-56b	سوئیچینگ بانک های خازنی
	AC-12	کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با ایزوله سازی اتوکوپلر	۶۰۹۴۷-۵-۱
	AC-13	کنترل بارهای حالت جامد با ایزوله سازی توسط ترانسفورماتور
	AC-14	کنترل بارهای الکترومغناطیسی کوچک
	AC-15	کنترل بارهای الکترومغناطیسی ac
AC	AC-12	کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با ایزوله سازی اتوکوپلر	۶۰۹۴۷-۵-۲
	AC-140	کنترل بارهای الکترومغناطیسی کوچک مانند بوبین کنتاکتورها با جریان کوچک تر مساوی ۲/. آمپر در حالت بسته
	AC-31A, AC-31B	بارهای غیر القایی یا القایی ناچیز یا مقاومتی کامل	۶۰۹۴۷-۶-۱
	AC-33A, AC-33B	بارهای موتوری یا بارهای ترکیبی شامل موتورها، بارهای مقاومتی و حداکثر ۳۰ درصد لامپ های رشته ای
	AC-35A, AC-35B	لامپ های تخلیه ی الکتریکی
	AC-36A, AC-36B	لامپ های رشته ای
	AC-40	مدارهای توزیع شامل ترکیبی از بارهای مقاومتی و راکتیو که راکستانس القایی دارند	۶۰۹۴۷-۶-۲
	AC-41	بارهای غیر القایی یا القایی ناچیز یا مقاومتی کامل
	AC-42	موتورهای روتور سیم پیچی شده: روشن کردن، خاموش کردن
	AC-43	موتورهای قفس سنجابی: روشن کردن، خاموش کردن موتور در حال کار
	AC-44	موتورهای قفس سنجابی: روشن کردن، پلاگینگ، اینچینگ
	AC-45a	سوئیچینگ لامپ های تخلیه ی الکتریکی
	AC-45b	سوئیچینگ لامپ های رشته ای
AC	AC-7a	بارهای القایی ضعیف در لوازم خانگی یا بارهای مشابه	۶۱۰۹۵
	AC-7b	بارهای موتوری برای لوازم خانگی
AC and DC	A	حافظت مدار با جریان قابل تحمل مشخص نشده در کوتاه مدت	۶۰۹۴۷-۲
	B	حافظت مدار با جریان قابل تحمل مشخص شده در کوتاه مدت
DC	DC-20A, DC-20B	قطع و وصل در بی باری کامل	۶۰۹۴۷-۳
	DC-21A, DC21B	سوئیچینگ بارهای مقاومتی با اضافه بار ضعیف
	DC-22A, DC22B	سوئیچینگ بارهای ترکیبی مقاومتی و القایی با اضافه بار ضعیف مانند موتورهای شنت
	DC-23A, DC23B	سوئیچینگ بارهای موتوری یا دیگر بارهای کاملا القایی مانند موتورهای سری
	DC-1	بارهای غیر القایی یا القایی ناچیز یا مقاومتی کامل	۶۰۹۴۷-۴-۱
	DC-3	موتورهای شنت: روشن کردن، پلاگینگ، اینچینگ
	DC-5	موتورهای سری: روشن کردن، پلاگینگ، اینچینگ
	DC-6	سوئیچینگ لامپ های رشته ای
	DC-12	کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با ایزوله سازی اتوکوپلر	۶۰۹۴۷-۵-۱
	DC-13	کنترل بارهای الکترومغناطیسی
	DC-14	کنترل بارهای الکترومغناطیسی با مقاومت کاهش مصرف
DC	DC-12	کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با ایزوله سازی اتوکوپلر	۶۰۹۴۷-۵-۲
	DC-13	کنترل بارهای الکترومغناطیسی
	DC-31	بارهای مقاومتی	۶۰۹۴۷-۶-۱
	DC-33	بارهای موتوری یا بارهای ترکیبی شامل موتورها
	DC-36	لامپ های رشته ای
	DC-40	مدارهای توزیع شامل ترکیبی از بارهای مقاومتی و راکتیو که راکستانس القایی دارند	۶۰۹۴۷-۶-۲
	DC-41	بارهای غیر القایی یا القایی ناچیز یا مقاومتی کامل
	DC43	موتورهای شنت: روشن کردن، پلاگینگ، اینچینگ
	DC-45	موتورهای سری: روشن کردن، پلاگینگ، اینچینگ
	DC-46	سوئیچینگ لامپ های رشته ای

نکات:

• کدهای مشخص شده با حرف A برای استفاده ی مکرر و کدهای مشخص شده با حرف B برای استفاده ی گاه به گاه طراحی شده اند. این قانون برای تمام جدول است.
• پلاگینگ (Plugging): متوقف کردن و یا تغییر جهت گردش موتور با استفاده از تغییر اتصالات ورودی هنگامی که موتور در حال کار است. به عنوان مثال عوض کردن جای فازها در موتور سه فاز برای توقف سریع و یا تغییر جهت گردش.
• اینچینگ (Inching): به معنی قطع و و صل های کوتاه و سریع موتور است. به عنوان مثال قطع و وصل های خیلی کوتاه در جرثقیل ها برای جابجا کردن بار به صورت لحظه ای.