تجهیزات ضد انفجار در استاندارد آمریکایی

در این استاندارد کد درج شده روی تجهیزات ضد انفجار شامل ۳ بخش کلی می‌شود که در تصویر زیر نشان داده شده است. شرح هر یک از این بخش ها در ادامه آمده است.

کلاس منطقه:

استفاده از تجهیزات و ابزارهای غیر ایمن در محیط آلوده به گاز، بخار، گرد و غبار و یا الیاف قابل اشتعال، می‌تواند باعث انفجار و آتش‌سوزی شود. در قسمت اول کد و برای تعیین میزان خطر محیط‌های مختلف، کلاس‌هایی تعریف شده است. استاندارد ملی برق آمریکا (NEC) فضای صنایع را از نظر قابلیت و احتمال انفجار به ۳ کلاس (class) تقسیم کرده است. این ۳ کلاس بر حسب نوع مواد آتش‌زای موجود در آن‌ها عبارت‌اند از:

• کلاس ۱: محیطی است که در آن گازهای قابل اشتعال وجود دارد، مانند تاسیسات نفتی.
• کلاس ۲: محیطی است که در آن غبارهای قابل اشتعال از قبیل غبار منیزیم، آلومینیوم و … موجود باشد.
• کلاس ۳: فضایی است که در آن فیبرهای قابل اشتعال مانند پنبه، کنف، براده‌های چوب و … موجود باشد.

هر یک از سه کلاس بالا، برحسب احتمال آتش‌سوزی به دو بخش (Division) تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:

• بخش ۱: در شرایط عادی و هنگام بهره‌برداری از تجهیزات، مواد آتش‌زا در فضا وجود دارد.
• بخش ۲: در شرایط عادی و هنگام بهره‌برداری از تجهیزات، مواد آتش‌زا در فضا وجود ندارند اما در حالت غیرعادی به دلایل مختلف از جمله ازکارافتادگی و خرابی تجهیزات، این مواد به فضای کار وارد و منطقه خطرساز می‌شود.

گروه گازی:

اگر طبق قسمت اول کد، محیط کاری یک تجهیز جز کلاس‌های ۱ و ۲ باشد، باید نوع گاز و یا گرد و غبار قابل اشتعال مشخص شود. طبق جدول زیر، استاندارد NEC500 محیط‌های صنعتی را بر حسب نوع گازها و غبارهای خطرناک، به ۲ کلاس تقسیم می‌کند.

کلاس‌بندی منطقه	زیرگروه گازی
کلاس ۱	گروه A: محیطی که در آن گاز استالین وجود دارد. گروه B: محیطی که در آن گاز هیدروژن وجود دارد. گروه C: محیطی که در آن گاز اتیلن وجود دارد. گروه D: محیطی که در آن گاز پروپان وجود دارد.
کلاس ۲	گروه E: محیطی که در آن غبار فلز وجود دارد. گروه F: محیطی که در آن گرد و غبار زغال‌سنگ (خاکستر) وجود دارد. گروه G: محیطی که در آن گرد و غبار ناشی از غلات وجود دارد.

کلاس حرارتی یا حداکثر درجه حرارت مجاز سیستم:

اگر دمای یک محیط خطرناک افزایش یابد، گازهای موجود در آن بدون نیاز به فعال‌کننده، شعله‌ور می‌شوند. حداقل درجه حرارتی که در یک فضای قابل انفجار و بدون نیاز به جرقه می‌تواند باعث ایجاد آتش‌سوزی شود را درجه حرارت خود اشتعالی می‌نامند. برای جلوگیری از انفجار و آتش‌سوزی، دمای تمام تجهیزات در حین کار باید از درجه حرارت خود اشتعالی کمتر باشد. طبق جدول زیر، برای مشخص کردن حداکثر درجه حرارت کار یک تجهیز یا ماشین گروه‌هایی تعریف شده است. در هر گروه، حداکثر درجه حرارت روی سطح تجهیز، در بدترین شرایط دمایی عبارت‌اند از:

کد دما

T1

T2

T2A

T2B

T2C

T2D

T3

T3A

T3B

T3C

T4

T4A

T5

T6

درجه حرارت

۴۵۰

۳۰۰

۲۸۰

۲۶۰

۲۳۰

۲۱۵

۲۰۰

۱۸۰

۱۶۵

۱۶۰

۱۳۵

۱۲۰

۱۰۰

۸۵