حفاظت در برابر تماس مستقیم و غیر مستقیم

در تاسیسات الکتریکی تماس با قسمت‌های برق‌دار می‌تواند باعث شوک، سوختگی و حتی مرگ شود؛ بنابراین قسمت‌های برق‌دار تجهیزات، باید با روش‌هایی در برابر تماس مستقیم و غیرمستقیم کاربران محافظت شوند. این روش‌ها باید بتواند افراد را در برابر شوک‌های الکتریکی ناشی از تماس با تجهیزات در شرایط کار نرمال و هنگام بروز خطا حفاظت کنند. در استانداردها، تجهیزات با توجه به روش حفاظتشان در برابر تماس با قسمت‌های برق‌دار و ایجاد شوک الکتریکی دسته‌بندی می‌شوند.

معمولا برای تجهیزات الکتریکی دو سطح حفاظت، به نام‌های حفاظت عمومی و حفاظت تکمیلی در نظر گرفته می‌شود. وجود حفاظت تکمیلی به این علت است که اگر حفاظت عمومی آسیب دید، از برخورد و ایجاد حادثه جلوگیری شود. حفاظت عمومی و تکمیلی را می‌توان با استفاده از انواع عایق و اتصال زمین تامین کرد. انواع عایق‌های الکتریکی عبارت‌اند از:

1. عایق اولیه: عایق پلاستیکی که برای حفاظت اولیه در برابر شوک الکتریکی، روی قسمت‌های برق‌دار تجهیزات کشیده می‌شود. به‌عنوان‌مثال روکش سیم‌ها
2. عایق تکمیلی: یک عایق مستقل از عایق اولیه که به‌منظور اطمینان از حفاظت در برابر شوک الکتریکی استفاده می‌شود. درصورتی‌که عایق اولیه از بین برود، وجود عایق تکمیلی باعث جلوگیری از برخورد و شوک می‌شود.
3. عایق دوبل: عایقی که از هر دو عایق اولیه و تکمیلی تشکیل شده است.
4. عایق تقویت شده: یک عایق تکی که به بخش‌های برق‌دار تجهیزات اعمال می‌شود و در برابر شوک الکتریکی، درجه‌ی حفاظتی معادل با عایق دوبل را ایجاد می‌کند.

تمام تجهیزات الکتریکی که از ولتاژ اصلی استفاده می‌کنند، باید حداقل دو سطح از حفاظت را برای کاربران فراهم کنند. این کار به این علت است که اگر یکی از لایه‌های حفاظتی با مشکل روبه‌رو شد، لایه‌های حفاظتی دیگر باقی‌مانده باشند. با این روش استفاده از تجهیزات الکتریکی دارای ایمنی قابل قبولی خواهند بود.

در صنعت تولید لوازم الکتریکی، استاندارد بین‌المللی IEC تجهیزات الکتریکی را با توجه به این‌که هر کدام، چه نوع حفاظتی را در برابر شوک الکتریکی تامین می‌کنند، به پنج کلاس مختلف دسته‌بندی کرده است. توضیحات مربوط به هر کدام از این دسته‌ها در ادامه آورده شده است.