فیبر نوری

فیبر نوری (optical fiber) یک محیط انتقال برای مخابره کردن اطلاعات توسط نور است .جنس این کابل بسیار مشابه شیشه است با این تفاوت که این کابل انعطاف پذیر است و ساختار آن به صورت استوانه هایی از داخل شفاف و در محیط ،کدر است ،ضحامت این فیبر به اندازه ی موهای سر می باشد. پهنای باند این کابل تا بالای 10Gbps می رسد هرسیستم فیبر نوری به یکی از سه صورت زیر می باشد: - single mode fiber (فیبر حالت یکتا):پر کاربرد ترین حالت برای ارسال و دریافت اطلاعات در مسافت های دور استفاده می باشد. - step index multi mode fiber(فیبرحالت چندگانه ی شاخص پله): روشی است که اکنون برای مسافت های دور منسوخ شده است. - graded multi mode fiber (فیبر حالت چندگانه ی درجه بندی شده) : برای مسافت های کوتاه و متوسط مصرف می شود. سیستم رله ی فیبر نوری برای آگاهی ازاز نوع و عملکرد سیستم های مخابراتی می باشد که به طور کلی در بخش مخابراتی به بخش های زیر تقسیم می شود: -فرستنده:در ابتدا سیگنال ارسالی رمز گذاری یا کدگذاری می شود تا ارسال آن ممکن شود. - بازتاب کننده نوری: با توجه به تضعیف سیگنال ارسالی در طول مسیر به منظور تقویت سیگنال ارسالی از این قسمت در سیستم های نوری استفاده می شود. -گیرنده نور: زمانی که سیگنال حاوی اطلاعات دریافت شد باید این سیگنال ازحالت کدگذاری شده خارج شودکه این عمل در این بخش صورت میگیرد.

قسمت های مختلف یک کابل فیبر نوری به سه بخش عمده ی زیر تقسیم می شود: - هسته شیشه ای: بخش اصلی کال فیبر نوری است این بخش بسیار شفاف است تا پرتو های نوری با کمترین خطا و بیشترین سرعت از آن عبور کنند-روکش یا غلاف شیشه ای: جنس این بخش هم مشابه هسته از شیشه است با این تفاوت که ضریب شکست آن متفاوت با هسته است و به منظور برگشت برخی شعاع های نوری خارج شده از هسته است. -بافر رویه یا شیلد پلاستیکی :روکشی است از جنس پلاستیک که به منظور محافظت کابل از تعییرات دما و رطوبت و سایر پارامتر های محیطی استفاده می شود. مراح ساخت فیبر نوری به ترتیب به صورت زیر است: -صیغل گرمایشی:در این مرحله هسته ی شیشه ای از لوله ای حاوی گاز های کلر و اکسیژن که دمای ان بالای 1800 درجه ی سانتی گراد است،به منظور صاف و صیغلی شدن سطح هسته عبور داده می شود. - اضافی: در این مرحله نیز با عبور دادن هسته از گاز های فریون ،کلر و اکسیژن ترک خوردگی ها و شکاف ها ی شیشه از بین میرود. -لایه نشانی کردن بخش روکش: در مرحله ی لایه نشانی ماده تتراکلرید سیلیسیوم و اکسی کلرید فسفریل در حالت گاز و هلیم وارد لوله ی شیشه ای می شود و یک مشغل با سرعت ی حدود200 میلی متر بر دقیقه برروی طول لوله حرکت می کند، این عمل باعث افزایش دما تا بالا تر از 1900درجه ی سانی گرادمی شود که بر اثر تعییرات ناگهانی دما ،ذرات به سورت رسوب روی جداره ها می چسبند و سطح شیشه یکنواخت مطابق با ساختار اولیه می شود.

یکی از مهم ترین مزایای این کابل نسبت به کابل های فلزی به شرح زیر است: -به دلیل کم بودن مقاوت طول مسیر نسبت به کابل های مسی و آلمینیومی سرعت انتقال اطلاعات (Bit rate) بیشتر میشود.-طول عمر طولانی تر -حساسیت بالا -پاسخگویی سریع -نویز کم از معایت آن می توان انعطاف پذیری کمتر نسبت به کابل های مسی اشاره کرد. برای یک منبع نور برای محیط فیبر نوری لازم است که با توجه به توزیع واگرایی نور برای جلوگیری از ایجاد پاشیدگی نور بهتر است از نور تک فام یا تک فرکانس استفاده کنیم که مناسب ترین ابزار ،دیود لیزری یا همان لیزر است. از فیبر نوری می توان در برنامه های صنعتی، مخابراتی، فضایی ، کامپیوتری ،دارویی، معادن، نظامی و.. استفاده کرد.

شماره پایه های کنتاکتور

کنتاکت های اصلی (قدرت) هر کنتاکتور را با یک عدد یک رقمی مشخص می کنند به این ترتیب که ورودی تیغه ها با اعداد 5,3,1 و خروجی آن ها با اعداد 6,4,2 نمایش داده می شوند .کنتاکت های فرعی (فرمان) کنتاکتور به دو روش مشخص می شوند.در هر دو روش کنتاکت های فرمان با اعداد دو رقمی مشخص می شوند.

در روش اول عدد سمت چپ معرف موقعیت و ترتیب کنتاکت ها در کنتاکتور می باشد به عبارت دیگر عدد سمت چپ معرف چندمین کنتاکت کنتاکتور است.و رقم سمت راست اگر 1 و 2 باشد به معنی بسته بودن و اگر 3 و 4 باشد به معنی باز بودن کنتاکت است. در روش دوم»کنتاکت های باز دسته بندی می شوند و جداگانه شماره می گیرند لازم به ذکر است که کنتاکت های قدرت بی متال مانند کنتاکتور ها با اعداد تک رقمی مشخص می شوند .

در قدیم تعداد کنتاکت های بسته و باز یک کنتاکتور بر روی پلاک با استفاده از حروف ö و S مشخص می نمودند.مثلا اگر بر روی کنتاکتور نوشته میشد 1S+3ö به این معنی بود که کنتاکتور دارای یک کنتاکت باز و سه کنتاکت بسته می باشد. امروزه برای نشان دادن تعداد کنتاکت های فرمان از یک عدد دو رقمی که به همراه شماره تیپ کنتاکتور نوشته می شود استفاده می کنند.مثلا برای کنتاکتور ذکر شده به جای 1S+3ö عدد 13 نوشته می شود که رقم سمت راست تعداد کنتاکت های بسته فرمان و رقم سمت چپ تعداد کنتاکت های باز فرمان را نشان می دهد.اگر کنتاکتور مثلا فقط دارای دو کنتاکت باز باشد با عدد 20 و اگر تنها دارای دو کنتاکت بسته باشد با عدد 02 مشخص می شود.

به عنوان مثال در کنتاکتور HL 10/82/E تعداد کنتاکت های باز 8 عدد و تعداد کنتاکت های بسته 2 عدد می باشد. لازم به ذکر است که کلیه وسایلی که با دست فرمان میگیرند مانند شستی های استب و استارت و یا به طور مکانیکی فرمان می گیرند مانند میکرو سوئیچ ها با اعداد تک رقمی مشخص می شوند و برای کنتاکت های بسته این وسایل از اعداد 1 ,2 و برای کنتاکت های باز آنها از اعداد 3,4 استفاده می شود.هرگاه از یک نوع وسیله زیاد استفاده شود به حروف مشخص کننده وسیله اندیس داده می شود.

دیاک ( Diac )

دیاک ( Diac ) یک قطعه الکترونیکی است که معادل دو دیود چهار لایه موازی می باشد . نام دیگر دیاک دیود جریان متناوب می باشد . دارای دو پایه آند یک و آند دو می باشد طرز کار ان به این شکل می باشد که از هر دو جهت زمانی که ولتاژ دو سر دیاک به ولتاژ هدایت دیاک برسد دیاک هدایت می نماید.

دیود بلافاصله بعد از رسیدن به ولتاژ شکست (VBO)، هادی می‌شود و جریان را عبور می‌دهد؛ سپس دیود وارد ناحیه رزنانس منفی می‌شود و این امر باعث کاهش ولتاژ دو سر دیود و افزایش جریان دیود می‌شود و دیود تا زمانی‌که جریانش از جریان نامی دیود (جریان نگه دارنده)(IBO) کمتر نشده، در حالت هادی باقی می‌ماند؛ در جریان‌های کمتر از این مقدار، دیود به حالت حداکثر مقاومت (نارسانا) باز می‌گرد ار برای هر دو جهت دیود صادق است.

دیاک قطعه ای مانند دیودهای عادی است اما سر و ته آن مشخص نیست و اهمیتی ندارد که در مدار برعکس نصب شود. از مشخصه های مهم دیاک این است که در هنگام روشن شدن جریان لحظه ای و سوزنی شکلی ایجاد می کند که برای تحریک گیت قطعاتی مانند تریستور و ترایاک مناسب است. دیاک‌ها برخلاف بسیاری از تریستورها مانند ترایاک که برای تریگر کردن از پایه گیت استفاده می‌کنند، فاقد این پایه می‌باشند. بعضی از ترایاک‌ها مانند کوادراک از یک دایاک داخلی سری با پایه گیت خود به این منظور استفاده می‌کنند.

دایاک سه لایه دایاک‌ها همچنین با نام‌های دیگری از جمله دیود تریگر متقارن که برگرفته از منحنی مشخصه آن‌ها است، خوانده می‌شوند. اینکه دایاک یک قطعه دوجهتی یا دو طرفه است باعث شده تا ترمینال یا پایه‌های آن‌ها به صورت آند-کاتد علامت‌گذاری نشده و به صورت A1 (آند ۱) و A2 (آند ۲) و همچنین MT1 و MT2 نام‌گذاری شود.

دیمر ( Dimmer )

دیمر (به انگلیسی: Dimmer) برای تنظیم میزان ولتاژ یا روشنایی از آن استفاده می‌شود و در صنعت اتومبیل به کلید تعویض نور قوی(نوربالا) و نور ضعیف(نورپایین) گفته می‌شود. این دستگاه با دریافت ولتاژ ،ولتاژی از نزدیک صفر تا نزدیک ولتاژ منبع را به عنوان خروجی ارایه می کند. دیمر بر حسب نوع کاربرد انواع و طراحی های گوناگونی دارد. دیمر ها در انواع AC و DC موجود هستند،در دیمر از یک قطعه الکترونیکی به اسم ترایاک استفاده می شود. از این وسیله جهت کم وزیاد کردن نور لامپ های منازل و محل هایی که نور مورد استفاده ی آنها متغییر است، استفاده می شود . دیمر نوعی مقاومت متغییر یا پتانسیومتر است . نصب آن در مدار مسیر سیم فاز (مانند نصب کلید تک پل ) می باشد. ساختمان دیمر دارای دو کنتاکت ، که یکی از آنها محل ورودی فاز ودیگری محل خروجی فازمی باشد.با توجه به این که دیمر ولتاژ را کنترل می کند ، یکی از روش های کنترل دور موتورهای الکتریکی می باشد بنابراین از دیمر می توان بعنوان کنترل کننده ی دور موتورهای الکتریکی تکفاز با توان کم مانند موتور پنکه های سقفی استفاده کنیم.

ترایاک واقع در دیمر مانع عبور قسمتی از موج متناوب ولتاژ ورودی می شود. معمولاً دیمر به صورت سری با مصرف کننده قرار می گیرد تا ولتاژ ورودی را کنترل کند. از کاربرد های دیگر دیمر می توان به چراغ مطالعه، لامپ اتاق، سالن های نمایش و هویه مورد استفاده قرار می گیرد. میزان جریان مجاز دیمر نیز معین است.عمل کرد دیمر به این صورت است که ولتاژ ورودی به لامپ و در نتیجه نور آن به وسیله یک تنظیم کننده که به صورت دورانی یا کشویی حرکت می کند ،کنترل می شود. دیمر از نظر ظاهری شبیه به یک کلید معمولی است که دارای دو ترمینال خروجی است . طریقه اتصال دیمر: ابتدا سیم فاز به ترمینالی که در داخل فیوز دیمر قرار دارد، وارد می شود. سپس از ترمینال دیگر دیمر، سیم برگشت فاز به سرپیچ لامپ متصل می شود. سیم نول نیز مستقیما به سرپیچ وصل می شود. با استفاده از دیمر، مصرف انرژی الکتریکی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می یابد و در مصرف انرژی صرفه جویی می شود.

انواع دیمر: همان که در قبل اشاره کردیم در طراحی تاسیسات الکتریکی هرکجا که نیاز به تغییر سطح روشنایی باشد، از دیمر استفاده می شود. دیمر ها می تواندخاموشی مطلق و روشنایی نور یک لامپ را ممکن می سازندبا شرط اینکه لامپ قابلیت استفاده توسط دیمر باشد. کلیه لامپ های رشته ای و هالوژنی قابل استفاده با دیمر می باشند، لامپ های خانواده فلورسنت و کم مصرف این قابلیت را ندارند و لامپ های LED در هر دو شکل یافت می شوند. ساده ترین نوع دیمر، دیمر های مکانیکی هستند که اصطلاحا با یک “پیچ ولوم” بر روی آنها قابلیت کم و زیاد کردن نور را دارند. برندهای ایرانی مانند دلند و مهسان، برند های خارجی مانند ویکو و لگراند همگی سالهاست که این مدل را عرضه می کنند و همچنان محبوبیت گسترده ای بین مصرف کنندگان دارد. این نوع دیمر بدون دستکاری در سیم کشی ساختمان قابل اضافه شدن به سیستم قدیمی ساختمان می باشد. دیمر های لمسی قابلیت های دیمر مکانیکی را بصورت مدرن تر ارائه می دهند و معمولا برای ظاهر زیبا و جذاب تر در بسیاری از ساختمانهای امروزی مشاهده می شوند. دیمر های هوشمند (smart) که در سیستم های هوشمند ساختمان بکار می روند، این دیمرها ظاهراً شبیه دیمر های لمسی باشند ولی قدرت آنها در کاربرد آنهاست. این دیمر ها می توانند بصورت دستی یا از طریق اپلیکیشن موبایل، ریموت کنترل، اینترنت و… کنترل شوند. در یک سیستم هوشمند مجهز به حسگرهای روشنایی، در زمان تابش نور خورشید به داخل ساختمان،به صورت خودکار نور لامپ ها کم می شود و در زمان کم شدن تابش خورشید، نور لامپ ها اضافه می شود تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود. آمفی تئاتر ها و سینما ها دارای سیستمهای پیشرفته و حرفه ای دیمر می باشند. این دیمر ها بصورت رکمونت داخل رک کنترل قرار می گیرند و قابلیت کنترل و تغییر چندین نقطه را دارند این سیستم ها بصورت گروهی، شدت روشنایی بخش های مختلف یک سالن را کنترل می کند. لامپ های دیمری اکو وات قابلیت کار با کلیه حالت های فوق را دارا می باشند. در مورد کاربرد لامپ های LED با دیمر یک نکته ی بسیار مهم و جود دارد و آن توجه به مینیمم توان دیمر است. به عنوان مثال اگر مینیمم توان یک دیمر ۴۰ وات باشد، بایستی حداقل ۶ عدد لامپ ۷٫۵ وات دیمری بر روی خروجی دیمر قرارداد تا دیمر بتواند عملکرد مناسبی داشته باشد.

نحوه انتخاب ترانس جریان

ترانس جریان برای اندازه گیری جریان عبوری از شینه ها و کابل ها مورد استفاده قرار گرفته و توسط آمپر متر دیجیتالی یا آنالوگی که بر روی درب تابلو نصب می شوند ، قابل مشاهده است. برای انتخاب ترانس جریان 12 آیتم مهمی که بایستی مدنظر قرار داد به شرح ذیل می باشد: 1- کاربرد: بر حسب اینکه آیا ترانسفورماتور برای حفاظت استفاده می شود یا اندازه گیری ،ترانسفورماتور حفاظتی یا اندازه گیری انتخاب می شود. 2-حداکثر ولتاژ سیستم (ولتاژ کاری): ترانسفورماتور جریان باید به گونه ای انتخاب شود که از نظر ایزولاسیون بتوان ولتاژ موثر فاز را تحمل نماید. 3- جریان اسمی اولیه: ترانس باید به گونه ای انتخاب شود که جریان اولیه اسمی از جریان مدار بیشتر بوده و حتی الامکان نزدیک به آن باشد. 4-جریان اسمی ثانویه: جریان اسمی ثانویه ترانس بر اساس ادوات متصل به ثانویه انتخاب می گردند . 5-فرکانس: فرکانس ترانس باید همان فرکانس شبکه انتخاب گردد.

6-جریان حرارتی کوتاه مدت اسمی Ith : مقدار جریان موثر اولیه است که یک ترانس بدون آسیب دیدن به مدت یک ثانیه تحمل میکند یا به عبارتی جریانی است که ترانس بدون رسیدن به درجه حرارتی که موجب بروز آسیب به ترانس شود در یک ثانیه تحمل نماید . لازم به ذکر است تحمل جریان حرارتی کوتاه مدت برای ترانس بسیار ضروری میباشد زیرا درصورتی که ترانس نتواند جریان خطا را تحمل نماید کل سیستم حفاظت عمل نخواهد کرد . 7-جریان دینامیک اسمی Idyn : مقدار پیک جریان اولیه است ترانس بدون صدمه دیدن الکتریکی یا مکانیکی ناشی از نیروهای الکترومغناطیسی میتواند تحمل کند ، در صورت بروز اتصال کوتاه پیک اول جریان بطور تقریبی 2.5 برابر جریان حرارتی کوتاه مدت خواهد شد لذا اینکه ترانس بتواند جریان دینامیک را تحمل نماید حائز اهمیت است. 8- بار: بار ترانس بر اساس مصرف ادوات متصل به ترانس جریان و تلفات اهمی تعیین میگردد. 9-کلاس دقت: بر حسب کاربرد ترانس جریان حفاظتی و یا اندازه گیری تعیین می گردد مثلا” برای ترانس جریان اندازه گیری ، دقت مورد نیاز اندازه گیری تعیین کننده کلاس دقت خواهد بود . 10- کلاس عایقی: بر اساس کلاس عایقی مورد نیاز سیستم تعیین میگردد. 11- ضریب حد دقت -ضریب امنیت ابزار دقیق : برای ترانس حفاظتی ضریب حد دقت مشخص کننده درجه حفاظت میباشد. 12- شرایط محیطی: درجه حرارت محیط و ارتفاع از سطح دریا درانتخاب ترانس بسیار مهم میباشند که با توجه به افزایش ارتفاع از سطح دریا ولتاژ عایقی سیستم تغییر خواهد نمود. این 12 آیتم می تواند برای انتخاب ترانس جریان به شما کمک کند.

پروتوکل RS485

EIA485 (بیشتر به صورت RS-485 یا RS485) یک مشخصه برای لایه های فیزیکی شبکه است که برای تفاوت بین ولتاژ های دو سیمه ( سه سیمه ) برای انتقال اطلاعات ، استفاده می شود. یک قطب با ولتاژ با 1 منطقی و قطب معکوس با 0 منطقی نمایش داده می شود. اختلاف پتانسیل برای عمل مجاز باید حداقل 0.2 باشد، اما عمل درستی برای هیچ یک از ولتاژ های قرار گرفته بین 7- تا 12+ ولت در حالت مخالف وجود ندارد.تا زمانی که EIA485 از اختلاف ولتاژ استفاده می کند ، می تواند برای فاصله های دور استفاده شود (400 فوت یا 1200 متر) . و این (RS485) مانع تداخل الکترومغناطیسی ناشی از موتور و تجهیزات جوشکاری می شود. زمان استفاده از یک شبکه برای انتقال به مسافت های دور حداکثر اختلاف پتانسیل (7- تا 12+ ولت) استفاده می شود. EIA485 هیچ پروتکل اطلاعاتی را معرفی نمی کند ، فقط یک مشخصه ی انتقال برای صفر و یک است. این مربوط به گیرنده است که صفر و یک را به پروتکل اطلاعاتی مانند BACnet MSTP و Metasys N2 به وسیله ی JC1 و ... را تبدیل کند. مقاومت کابل twisted pair ( جفت سیم مسی ) در زمانی که به سمت پایین سیم میرود، اختلاف ولتاژ افت می کند . زمانی که گیرنده ولتاژ پایانه ( انتها) دیگر را می خواند، آنجا ( انتها) می تواند اختلاف پتانسیل بین دو سیم به کوچکی 0/2 ولت باشد. 0/2 حداقل اختلاف ولتاژ توصیه شده است که گیرنده ها برای تشخیص تعییر قطب استفاده می کنند.

مدل توصیه شده برای سیم ها در حالت ایده آل ، اتصال سری نقطه به نقطه ی گره ، خط یا گذرگاه ( bus ) است ، دو سر انتهای کابل مقاومت انتهایی اتصال دو سیم را خواهد داشت، بدون مقاومت انتهایی ، بازتاب لبه درایورهای ( راه انداز ) سریع می تواند باعث چندگانه شدن اطلاعات لبه شود که باعت خراب شدن اطلاعات می شود. ارزش (میزان) هر مقاومت انتهایی باید با امپدانس کابل برابر باشد. (به صورت معمول برای twisted pair ، 120 اهم است.) در این مدل حداکثرسرعت انتقال 100کیلوبیت به ازای هر ثانیه می باشد.

RS485 و RS422 مزایای : مدل دیفرانسیلی خطوط راه انداز RS485 و RS422 به طوری که دو سیم برای هر سیگنال مورد نیاز است. تفاوت بینRS422 و RS485: برای هردوی RS422 و RS485یک درایورمی تواند گیرنده های زیادی را راه اندازی کند.در RS485 هر درایور می تواند اجازه ی خاموش کردن چندین واحد که اطلاعات زیاد جفت سیم های سیگنال را بدهد.که در RS422 ممکن نیست.این امکان بیشتر باعث مشکلات بیشتر واحد RS485 میشود. سه مدل رایج RS485: -فقط می توان روی آن نوشت (Write only) -چهار سیمه برای حالت ارتباط دوسویه ی هم زمان (full duplex) -دو سیمه برای حالت دو سویه ی غیر همزمان (half duplex)

سیستم درب بازکن اتوماتیک

سیستم های درب بازکن اتوماتیک جهت رفاه بیشتر و البته می توان گفت با اهداف حفاظتی و امنیتی در مکانهای مختلف بر روی انواع مختلف درب ها مانند درب گاراژ – درب حیاط – درب ورودی ساختمان و حتی درب اتاق های ساختمان (برای افراد معلول) نصب و مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از نصب این سیستم ها می توان تنها با فشار دادن شستی روی یک ریموت کنترل از فاصله مناسب درب را باز و بسته کرد و یا با نصب سنسورهای خاصی هنگام عبور و مرور در را به طور اتوماتیک باز و بسته کرد .

انواع مختلف درب هایی که می توان این سیستم های نوآورانه را روی آن نصب کرد به قرار زیر است : - درب های کشویی (ریلی) (Siliding Door) : این دربها بصورت یک تکه طراحی شده اند و روی ریلی در پایین درب لغزیده و به سمت چپ و راست حرکت می کنند. - درب های لولایی (Swing Door) : دربهایی هستند که به صورت دو لنگه طراحی شده اند یا تک لنگه حول یک لولا حرکت افقی دارند. - درب های چند تکه (Sectional Door) : این درب ها به صورت تکه های افقی روی هم قرار می گیرد و هنگام باز شدن به بالا حرکت کرده و سپس ۹۰ درجه چرخیده به موازات سقف قرار می گیرند. - درب های یک تکه چرخان (Tilt Door) : این درب ها به طور یکپارچه با حرکت عمودی حول دو نقطه در طرفین چرخیده و به موازات سقف قرار می گیرند . - درب های کرکره ای (Roller Door) : این درب ها با چرخیدن حول یک محور در بالا جمع می شوند . ( مانند کرکره های مغازه ها ) برای باز و بسته کردن انواع مختلف درب ها سیستم هایی با مکانیسم های متفاوت طراحی شده است ولی اکثر سیستمها از نوع الکترومکانیکی می باشند.

قسمتهای اصلی یک سیستم درب باز کن اتوماتیک با مکانیسم الکترومکانیکی را به صورت زیر است: ۱- موتور الکتریکی ۲- قسمت مکانیکی یا گیربکس ۳- برد الکترونیکی ۴- تجهیزات ایمنی ۵- شستی های کنترل دستی ۶- ریموت کنترل

۱- موتور الکتریکی : در اکثر موارد برای سیستم های در باز کن اتوماتیک از موتورهای تکفاز استفاده می شود . این موتوها باید قابلیت چپگرد راستگرد شدن داشته باشند لذا از موتوهای تکفاز با دو سیم پیچ مشابه استفاده می شود که باسری قرار گرفتن یک خازن با هر کدام از سیم پیچ ها می توان جهت حرکت موتور را تغییر داد . معمولا ۴ سیم از موتور خارج می شود که یک سیم به عنوان ارت و دوسیم دیگر به دو سر خازن وصل می گردند ویک سیم مشترک میباشد.تمام سیم های موتور در انتها به ترمینالهای مدار الکترونیکی وصل می شوند . این موتورها در توانهای ۵۰ وات تا ۱۰۰۰ وات برای درب های مختلف از نظر اندازه و وزن مورد استفاده قرار می گیرد . تنها در مورد درب های دو لنگه از دو موتور استفاده می شود ولی در بقیه موارد یک موتور مورد استفاده قرار می گیرد . نکته ای که باید در مورد کار موتور توجه نمود این است که کار یکسره و مداوم موتور در این سیستم ها باعث داغ شدن موتور و آسیب دیدن آن می شود. لذا باید از باز و بسته کردن پشت سرهم درب بدون وقفه اجتناب کرد .

۲- قسمت مکانیکی یا گیربکس : بدلیل کافی نبودن نیروی یک موتور معمولی تکفاز برای باز و بسته کردن در باید توسط یک سیستم مکانیکی نیروی آن را افزایش داد . معمولا برای این کار از جعبه دنده ( گیربکس ) استفاده می گردد . پس از افزایش نیرو نحوه انتقال آن به درب بستگی به نوع درب داردو به روش های گوناگون صورت می گیرد . برای درب های ریلی ( کشویی ) نیرو توسط یک چرخ دنده از محور محرک مکانیکی به دنده های شانه ای نصب شده زیر در منتقل می گردد . در مورد درب های یک تکه که به طور عمودی باز و بسته می شوند( Tilt Door ) و درب های تکه ای ( Sectional ) نیرو توسط زنجیر یا تسمه انتقال می یابد و برایدرب های تک لنگه یا دو لنگه ( Swing Door ) توسط بازوهایی درب باز و بسته می گردد . در بعضی از مدل های ساخته شده برای درب های دو لنگه یا تک لنگه (Swing Door) سیستم گیربکس عبارت است از یک پیچ حلزونی و مهره متصل به آن که با چرخش پیچ و حرکت مهره در باز و بسته می شود .برای این که بتوانیم در مواقع لزوم (برای تنظیم هنگام نصب یا در موارد قطع برق) درب را به صورت دستی باز وبسته نماییم باید محور گیربکس را خلاص کنیم. در سیستمهای در بازکن بازویی این کار توسط آچار آلن کهدر محل مربوطه روی قسمت موتور – گیربکس قرار داده و چرخانده میشود انجام میگیرد. در سیستم هایمربوط به درب های کرکره ای توسط سیم بکسل و در درب های یک تکه چرخان یا چند تکه(Tilt , Sectional) که دستگاه اصلی روی سقف نصب می شود توسط یک ریسمان آویزان انجام می گیرد. در سیستم هایی که برای درب های کشویی ساخته شده اند این امر توسط باز کردن درب کوچک روی دستگاه اصلی توسط یک سویچ انجام می گیرد.

۳- برد الکترونیکی : این برد جهت کنترل و تنظیم زمان حرکت درب به کار می رود و محل آن در سیستم های مختلف فرق می کند. به عنوان نمونه این برد در سیستم های درب های ریلی روی دستگاه اصلی و در سیستم هایدرب های لولایی به صورت جداگانه در یک تابلو در کنار در نصب می گردد . ۴- تجهیزات ایمنی : برای اینکه از آسیب رسیدن به افراد و وسایل نقلیه هنگام حرکت درب جلوگیری شود باید از تجهیزاتی استفاده نمود که هم حرکت درب را اعلام کند وهم در صورت عبور فرد یا وسیله ای هنگام حرکت درب آن را به نحو مناسب متوقف نماید یا باز کند. معمولا برای این منظور از تجهیزات زیر استفاده می شود: ۱- سنسورهای مادون قرمز (Photo Cell) (Beam Sensor) : این سنسورها که اصطلاحا چشمی نیز نامیده می شوند دارای دو قسمت جداگانه فرستنده (TX) و گیرنده ( RX ) می باشند .یک جفت ازاین سنسورها (گیرنده و فرستنده) در بیرون و یک جفت دیگر در فضای داخل در دو طرف در روبه روی هم نصب میشوند . حداقل ارتفاع نصب ۲۵ سانتی متر می باشد وآن ها را در محل هایی که امکان نصب روی دیوار نباشد بر روی پایه های خاصی نصب می نمایند طرز کار سنسورها به این صورت است که دستگاه فرستنده ( TX ) نور مادون قرمز را توسط یک دیود گالیم آرسنید تولید و پخش می کند. این اشعه توسط یک فتودیود روی گیرنده ( RX ) دریافت می گردد . معمولا یک دیود LED روی گیرنده قرار دارد که وقتی اشعه دریافت می شود خاموش است . در صورت عبور فرد یا وسیله نقلیه ای از بین این دو قطعه و قطع شدن اشعه عبوری ،LED روی گیرنده روشن می شود و یک رله که روی گیرنده وجود دارد تحریک می شود . کنتاکتهای رله به مدار کنترل روی برد الکترونیکی متصل میشوند و به این وسیله برد می تواند دستور لازم را برای توقف درب (اگر در حال بسته شدن باشد) یا باز شدن درب را بر طبق تنظیمات انجام گرفته روی برد به موتور دستگاه صادر نماید.

۵- شستی های کنترل دستی : این شستی ها عبارتند از یک شستی باز و یک شستی بسته ( STOP ) که جهت حرکت در برای باز و بسته شدن و یا توقف آن در صورت نبود ریموت کنترل استفاده می شوند البته باید شستی STOP را در محل مناسبی در دسترس نصب کرد تا در مواقع اضطراری برای متوقف کردن در از آن استفاده کرد . شستی بسته STOP در داخل نصب میشود و شستی باز استارت معمولا به صورت سوئیچی است و با یک کلید مانند کلید درهای معمولی می توان آن را باز کرد (با جا دادن سوئیچ در محل مربوطه و چرخاندن آن کنتاکت باز آن بسته می شود ) و در بیرون نصب میگردد. ۶- ریموت کنترل : برای کنترل از راه دور سیستم درب بازکن اتوماتیک معمولا از یک فرستنده رادیویی کوچک دستی استفاده می شود که به آن ریموت کنترل ( REMOTE ) می گویند . بر روی ریموت شستی های فشاری وجود دارد که برای باز وبسته کردن یا توقف در از آنها استفاده می گردد . دستگاه ریموت به همراه آنتن و کارت رادیویی گیرنده روی برد الکترونیکی اجزای ارتباط رادیویی دستگاه را تشکیل می دهند.

موتور پله ای

موتور پله‌ای را می‌توان جز گروه سیستم‌های محرکه بدون جاروبک به حساب آورد. کاربرد اصلی این نوع موتور در سیستم تثبیت و سیستم تنظیم موقعیت حلقه‌باز است. موتورهای پله‌ای از نوع ac هستند و فرمان ورودی به شکل پالس‌های الکتریکی است. موتورهای DC زغالی زمانیکه ولتاژ به ترمینالهای آنها تزریق می‌گردد به نرمی حرکت می‌کنند. استپ موتور بوسیله قابلیت تبدیل پالسهای ورودی به فواصل کوچک مشخص در موقعیت شفت شناخته می‌شوند. هر پالس شفت را به یک زاویه مشخص می‌برد. استپ موتورها اساساً دارای دندانه‌های مغناطیسی در اطراف یک شفت مرکزی از جنس آهن می‌باشند. الکترومغناطیس ها بوسیله یک مدار راه انداز خارجی یا یک میکروکنترلر تغذیه می‌گردند. جهت چرخاندن شفت ابتدا به یکی از مغناطیس‌ها توان داده می‌شود، که مغناطیس باعث جذب دندانه‌های دنده می‌گردد. زمانیکه دندانه دنده روبروی اولین مغناطیس می‌ ایستد، نسبت به مغناطیس بعدی دارای یک فاصله می‌باشد. این به معنای آنست که در صورت روشن شدن الکترومغناطیس بعدی و خاموش شدن اولی، دنده به آهستگی می‌چرخد تا دندانه روبروی مغناطیس دوم قرار گیرد. از آنجا فرایند آغاز می‌گردد. هر یک از این چرخشها یک گام (استپ) نامیده می‌شود، تعداد مشخصی از این گام ها یک دور کامل موتور را می‌سازند (دقت شود نسبت تعداد گامها به دور موتور همواره یک عدد صحیح است). و به این ترتیب یک موتور می‌تواند با زوایای مشخص بچرخد.

انواع موتور پله‌ای - موتور پله‌ای الکترومکانیکی - موتور پله‌ای الکترومغناطیسی - موتور پله‌ای هیدرولیکی موتور پله‌ای الکترومغتاطیسی کاربرد بیشتری دارد. موتور پله ای با روتور مغناطیس شونده این نوع از موتورها در مقایسه با دو نوع دیگر، از ساختار داخلی ساده تری بر خوردارند. از آنجا که روتور این موتور از ماده ای مغناطیس شونده ساخته شده است، با اعمال یک ولتاژ DC به سیم پیچ های اِستاتور، دندانه های روتور به سمت قطب الکترومغناطیس ایجاد شده جهت گیری می کنند و این جهت گیری باعث چرخش محور موتور می شود. موتور پله ای مغناطیس دائم این نوع موتور جزو ارزانترین و کم دقت ترین موتورهای پله ای می باشند. به دلیل طراحی خاص روتور این نوع موتورها، قطبهای N و S در کنار یکدیگر و به صورت موازی روی استوانه ای قرار گرفته اند. روتور با توجه به جهت الکترو مغناطیسی اِستاتور، می چرخد تا رو به روی آن قرار گیرد. موتورهای پله ای هیبرید موتورهای پله ای هیبرید (Hybrid)، در حقیقت، ترکیبی از ساختار موتورهای پله ای با روتور مغناطیس شونده ومغناطیس دائم می باشند. مرکز روتور در این نوع موتورها دارای قطبهای S است و دندانه های روتور، قطبهای N می باشند.

نحوه عملکرد موتورهای پله ای طراحی موتور پله ای به شکلی است که در آن یک روتور درونی، شامل آهن رباهای دائمی، توسط دسته ای از آهن رباهای خارجی که به صورت الکترونیکی روشن و خاموش می شوند، کنترل می گردد. موتورهای پله ای می توانند با هر سرعتی ، به هر جهت و به هر مقدار که کاربر تعیین می کند، بچرخند. در موتورهای پله ای، موقعیت آهن ربای داخلی توسط سیم پیچ های اطراف کنترل می شود. با تحریک شدن سیم پیچ 1a ، روتور به سمت این سیم پیچ جذب می شود، سپس سیم پیچ 1b تحریک می شود و روتور به اندازه ی 90 درجه می چرخد تا جذب این سیم پیچ شود، به همین ترتیب با تحریک سیم پیچ های 2a و 2b روتور به طور متوالی خواهد چرخید. چنانچه عبور از چهار سیم پیچ اطراف یک آهن ربا، در چهار مرحله به ترتیب شکل کنترل شود، چرخش پله ای آهن ربا مشاهده خواهد شد؛ به همین دلیل این نوع موتورها را پله ای می نامند. گفتنی است که در واقعیت چرخشهای 90 درجه ایجاد نمی شوند و موتورهای پله ای موجود از دقت بسیار بالاتری برخوردارند. بالا بودن دقت در موتورهای پله ای به علت دندانه های ایجاد شده در درون آنهاست.

برای راه اندازی یک موتور پله ای باید یک سری از پالس های زمان بندی شده به ترتیب خاصی به سیم پیچ های موتور اِعمال شود. بنا به ترتیب این پالس ها و زمان بندی گفته شده، موتور در جهت مورد نظر و با سرعت خواهد چرخید. مزایا: - کنترل دیجیتالی ساده - فاقد خطای تجمعی - توقف ناگهانی بدون آسیب - بدون جاروبک - بدون نیاز به فیدبک - پایدار - ساختمان مکانیکی ساده - راه‌اندازی ساده و ارزان معایب: - توان خروجی محدود - دوارن با پله ثابت - قادر به تغذیه بار با اینرسی زیاد نیست. - پرش و نوسان زیاد - راندمان کم