عیب یابی موتورهای الکتریکی ( قسمت دوم)

  تشخیص عیب های الکتریکی و رفع آن 

بعد از این که مطمئن شدیم ماشین الکتریکی،عیب مکانیکی ندارد، به سراغ عیبهای الکتریکی می رویم. عیبهای الکتریکی در مسیرهای جریان برق به وجود می آیند. این عیوب عموماً به سه صورت زیر ممکن است ایجاد شوند:

 الف: قطع شدگی

 ب: اتصال بدنه

 پ: اتصال کوتاه حلقه ها

برای تشخیص نوع عیب می توان از تغییراتی که در خصوصیات کار موتور پدیدار می شوند، استفاده کرد. در این مبحث عیوب عمومی موتورهای سه فاز و یک فاز و حتی در برخی موارد تنها عیوب موتورهای سه فاز ذکر خواهد شد؛ زیرا موتورهای یک فازه معمولاً عیب هایی پیدا می کنند که نظیر آنها در موتور سه فازه به وجود نمی آید. به این دلیل، عیب یابی موتورهای یک فاز جداگانه گفته خواهد شد.

موتورهای سه فازه

 برای مشاهده تغییر خصوصیات کار، باید ابتدا در مسیر هر یک از فازها یک آمپرمتر مناسب به همراه فیوز قرار داد و سپس موتور را برای چند لحظه کوتاه به ولتاژ نامی وصل کرد. در این حالت اگر موتور عکس العملی از خود نشان ندهد و آمپرمترها نیز جریانی را نشان ندهند،که ممکن است در حالت ستاره در مسیر سیم پیچی فازها قطع شدگی وجود داشته باشد و این قطع شدگی در داخل کلافها یا در نقطه ی صفر ستاره باشد.

برای کسب اطمینان از قطع شدگی باید مقاومت بین دو فاز را اندازه گرفت که باید بی نهایت باشد. برای این کار می توان از اهم متر یا یک لامپ سری با سیم پیچ هر فاز استفاده کرد. بدین ترتیب باید اتصالات سر و ته گروه کلافهای موتور را از یکدیگر جدا کنیم و سپس مقاومت اتصالات گروه کلافهای هر سیم پیچ را اندازه بگیریم. در صورتی که مقدار مقاومت در هر یک از گروه کلافها بی نهایت باشد (در آزمایش با لامپ ، لامپ روشن نشود) قطع شدگی در داخل گروه کلاف خواهد بود.

در اغلب موارد باید موتوری را که سیم پیچ های آن قطع شدگی دارد ، تجدید سیم پیچی کرد. اگر مقاومت بین U-X و V-Y و w-z حدود اهم باشد، علت نشان ندادن آمپرمترها، بازبودن نقطه ی صفر ستاره است که باید این نقاط را با دقت به یکدیگر وصل کرد و سپس با اهم متر مقاومت آن را اندازه گیری کرد.

عیب یابی قطعات برقی :

عیب1- موتور روشن نشده و جریانی از مدار عبور نمی کند.

علت1- در مدار قطعی وجود دارد.

رفع عیب1- با آوومتر تمام قسمت های مدار شامل پریز،دوشاخه،سیم های رابط،کلیدها و اتصالات در تخته کلم موتور را بررسی و عیب مربوطه را برطرف می نماییم.

عیب 2- موتور روشن نشده و جریانی از مدار عبور نمی کند.

علت2 - سوختن فیوز.

رفع عیب2- ابتدا علت سوختن فیوز که مربوط به اتصالی می باشد را بررسی نموده پس از آن به تعویض فیوز می پردازیم.

 عیب3-موتور پس از روشن شدن خیلی زود داغ می شود.

علت3-موتور نیم سوز است.

رفع عیب3- در هر کدام از سیم پیچ های کمکی و اصلی میتواند اتصال حلقه و یا اتصال کلاف به کلاف بوجود آمده باشد.بنابراین مسیر جریان الکتریکی کوتاه شده در نتیجه میدان مغناطیسی مناسب برای گردش بوجود نمی آید و باعث داغی موتور می گردد.

موتورهای نیم سوز جریان بیشتری نسبت به موتورهای سالم مشابه خود دریافت می کنند. در صورتی که محل اتصالی مشخص باشد و امکان عایقبندی وجود داشته باشد اقدام به رفع عیب نموده و در غیر این صورت موتور باید دوباره سیم پیچی شود.

 عیب4- موتور پس از روشن شدن خیلی زود داغ می شود.

علت4- زیاد بودن بار موتور.

رفع عیب 4- هر موتوری دارای توان مکانیکی مشخصی است.در صورتی که بیش از توان مربوطه از موتور نیرویی خواسته شود جریان بیشتری از سیم ها عبور می کند که با سطح مقطع و تعداد دور آن ها همخوانی ندارد و باعث ایجاد گرما در موتور و آسیب دیدن آن خواهد شد .برای رفع عیب باید بار موتور را کم نموده و از کار مداوم آن خودداری کرد.

عیب5- موتور پس از روشن شدن خیلی زود داغ می شود و زیر بار می خوابد.

علت 5- عمل نکردن کلید گریز از مرکز .

رفع عیب 5- علاوه بر جریان دریافتی توسط سیم پیچ اصلی ،سیم پیچ کمکی نیز چون از مدار خارج       نمی شود جریان دریافت می کند .برای اطمینان از صحت عملکرد کلید گریز از مرکز باید به صدای کنتاکت آن در حالت دور گرفتن موتور و همچنین از دور افتادن آن توجه کرد .برای رفع عیب باید کلید گریز از مرکز سرویس و یا تعویض شود.

عیب 6- با روشن کردن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.

علت 6- خرابی کلید گریز از مرکز .

رفع عیب 6- درصورتی که کنتاکت های کلید در حالتی که موتور خاموش بوده وصل نشده باشد،در زمان شروع بکار ،سیم پیچ راه انداز در مدار قرار نگرفته و طبیعتاً موتور بگردش نمی افتد.برای رفع عیب کلید را با آوومتر امتحان و در صورت معیوب بودن تعویض می نماییم.

عیب 7- با روشن شدن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.

علت 7 - قطعی سیم پیچ اصلی یا کمکی .

رفع عیب 7 - به کمک آوومتر هر دو مدار را امتحان و در صورت مشخص بودن محل پارگی،آن را تعمیر         می نماییم.

عیب 8 - با روشن شدن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.

علت 8 - نیم سوز بودن یا سوختگی موتور .

رفع عیب 8 - موتور سریعاً داغ شده و جریان زیادی می کشد. همچنین بوی سوختگی و یا دود از جمله مشخصه های آن است و رفع عیب آن سیم پیچی مجدد است.

عیب 9 - با روشن کردن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.

علت 9 - خرابی خازن.

رفع عیب 9 - خازن ها به منظور راه اندازی موتور بکار رفته اند خازن را مطابق با مطالبی که در مورد        عیب یابی خازن ها خواهیم گفت آزمایش نموده در صورت نیاز آن را تعویض می کنیم.

عیب 10 - با روشن کردن موتور فیوز عمل کرده مدار قطع می شود.

علت 10 - اتصال کوتاه در مدار اصلی موتور .

رفع عیب 10 - دوشاخه ،سیم های رابط و جعبه اتصالات موتور را بررسی کرده در صورت پیدا کردن محل اتصالی آن را رفع می نماییم.

 عیب 11 - با روشن کردن موتور فیوز عمل کرده و مدار قطع می شود.

علت 11 - سوختگی کامل موتور

رفع عیب 11 - با مشاهده استاتور و سیم پیچ های مربوطه عیب حاصل تائید گردیده و برای رفع آن باید موتور سیم پیچی گردد.

عیب 12 - با روشن کردن موتور فیوز عمل کرده و مدار قطع می شود.

علت 12 - اتصال کوتاه در خازن

رفع عیب 12 - اگر با جدا کردن خازن از مدار و برق دار کردن موتور ، فیوز عمل نکرد خازن معیوب بوده و باید آن را تعویض نمود.