فیوز مینیاتوری ( MCB ) مخفف کلمات Miniature Circuit Breaker قطع کننده جریان مینیاتوری می باشد که یک کلید قطع جریان اتصال کوتاه یا جریان های زیاد می باشد ، این فیوز ها نسبت به تحمل جریان اولیه و اضافه بار سریعاً عکس العمل نشان می دهند و برق را قطع می کنند . MCBدارای حداکثر جریان تا 100 آمپر می باشد و جریان قطع آن قابل تنظم نمی باشد . به عبارت ساده، فیوز وسیله‌ای حفاظتی است که در تجهیزات و مدارات الکتریکی به کار می‌رود تا در مواقعی که جریانی بیشتر از حد مجاز از وسیله عبور می‌کند، با سوختن فیوز مدار قطع شود تا تجهیزات دیگر آسیبی نبینند.عنصر اصلی ساخت فیوز، نواری فلزی است که در یک محفظه غیر رسانا قرار دارد. با عبور بیش از حد مجاز جریان، نوار فلزی ذوب شده و مدار الکتریکی قطع می‌شود.
فیوزها از نظر سرعت عملکرد به دو دسته کندکار و تندکار تقسیم می‌شوند. فیوزهای کندکار: این نوع فیوزها در برابر عبور جریان بیش از حد واکنش ملایم تری از خود نشان می‌دهند و برق را دیرتر قطع می‌کنند. با اینهمه، واکنش این فیوزها در برابر جریان اتصال کوتاه تقریباً لحظه‌ای است. فیوزهای تندکار: این فیوزها زمان قطع کمتری نسبت به فیوزهای کندکار داشته و به همین دلیل در مصارف روشنایی استفاده می‌شوند. تشخیص جریان اضافه به عهده یک فلز ( بیمتال) می باشد که بوسیله عبور جریان بلند مدت بیش از جریان نامی، گرم شده و بر اثر خم شدن باعث عمل کنتاکت فیوز مینیاتوری شده و مدار را قطع می کند. همچنین جریان اتصال کوتاه بوسیله سیم پیچی که دارای تعداد دور کم و قطر زیاد می باشد، بصورت مغناطیسی تشخیص داده شده و فیوز مینیاتوری عمل می کند.
در فیوز ها ی مینیاتوری دو نوع جریان مطرح است: ۱- جربان لحظه ای ۲ - جریان نامی - جریان لحظه ای : روی فیوز ها جریانی نسبتاً بزرگ نوشته شده مانند ۶۰۰۰ یا ۳۰۰۰ و معمولاً این عدد در یک کار مستطیل شکل قرار دارد، جریان لحظه ای به جریانی گفته می شود که در یک لحظه ( کمتر از یک ثانیه ) فیوز توانایی تحمل این جریان را دارد. - جریان نامی: به حد اکثر جریان مجازی گفته می شود که یک فیوز توانایی تحمل آن را دارد و اگر جریانی بیش از جریان نامی که روی فیوز نوشته شده است از فیوز عبور کند، فیوز مدار را قطع می کند.
المان های فیوز مینیاتوری عبارتند از : ۱) Actuator piker : for trip and reset ۲) Actuator Device mechanism ۳) Main contact : flow of current ۴) Terminal Block ۵) Bimetallic steel strip ۶) Tripping calibration screw ۷) Solenoid coil ۸) Arc extinguisher
فیوز مینیاتوری از نظر کاربرد به تیپ های B روشنایی ، C موتوری ، D ترانسفورماتوری ، K قدرت ، Z بسیار حساس تقسیم بندی می گردد: فیوز مینیاتوری نوع B روشنایی : کلید مینیاتوری نوع B عموما در مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 3 تا 5 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و حساسیت مناسبی برای کاربردهای عادی خانگی دارند. این کلید به فیوز مینیاتوری تندکار نیز معروف است. فیوز مینیاتوری نوع C موتوری : کلید مینیاتوری نوع C بیشتر کاربرد صنعتی دارند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 5 تا 10 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تیپ B بیشتر است. این کلید به فیوز مینیاتوری کندکار نیز معروف است. فیوز مینیاتوری نوع D ترانسفورماتوری : کلید مینیاتوری نوع D برای مصارف صنعتی خاص ( مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها ) استفاده می شوند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تمامی تیپ ها بیشتر است. فیوز مینیاتوری نوع K قدرت : کلید مینیاتوری نوع K برای حفاظت در مدارات قدرت ، ترانسفورماتور و موتور ها استفاده می شوند. در این نوع از کلید مینیاتوری ، حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدهاست و هنگام به وجود آمدن اضافه بار مدار را سریعتر قطع می کنند ولی در موارد اتصال کوتاه منحنی قطع این نوع کلید ها بین تیپ D و C می باشد. فیوز مینیاتوری نوع Z بسیار حساس : این نوع از کلید مینیاتوری هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود در یک مدت زمان خاص ( که از تمامی تیپ ها کمتر است ) طبق منحنی قطع ، فرمان قطع را صادر می کند. حساسیت این نوع از کلیدها ، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی تیپ های دیگر بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریعتر قطع می کند. بنابر این کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارات با حساسیت بالا می باشد. زمان قطع این تیپ ها به ترتیب ( از سریعترین ) عبارت است از : Z و B و C و D
