راه اندازی ترایاک و تریستور(Triac & Thyristor)

ترایاک ترکیب دو تا تریستوره مدار مورد استفاده در شکل زیر نمایش داده شده است.

 

اولین روش برای راه اندازی ترایاک ، جریان DC دادن به گیتش هست اینجوری ...

در جریان دهی به گیت باید حتماً دقت کنید چون جریان نا کافی باعث عدم روشن شدن کامل و جریان زیاد باعث سوختن ترایاک خواهد شد!

چون هدف روشن کردن ترایاک با یه مدار کنترلر ضعیف هست از مدارهای زیر استفاده میکنیم ...

در مدار دوم که ترانزیستور مثبت داره اگه به سر مقاومت بیس 4.5 ولت هم برسه جریان گیت برقرار میشه ، برای حل این مشکل یه دیود 4148 سری با مقاومت بیس قرار بدید به طوریکه آند به طرف بیس باشه!

تا الان مدارهای کنترلرمون از برق شهر ایزوله نبودند ؛ یعنی دست زدن به زمین مدار کنترلر هم میتونه باعث برق گرفتگی بشه ؛ بنابراین بریم سراغ مدارهای ایزوله شده...

در این مدار روی ترانس تغذیه ، یه سیم پیچ اضافه پیچیدیم و زمینش رو با زمین ترایاک مشترک قرار دادیم و جریان با یه اپتوکوپلر 817 قطع و وصل میشه.

حالا یه روش دیگه استفاده از تغذیه خازنی برای ساختن جریان DC‌ی راه انداز ترایاک هست ...

نکته : خازن 470 نانو 400 ولت هست .

روش دیگه برای روشن کردن ترایاک استفاده از اپتو ترایاکه ...

ساده ترین روشی که معمولاً توصیه میشه همین روشه!

حالا بریم سراغ روش ابداعی خودم  

راه اندازی گیت با نوسانساز ...

توی این مدار با کمک دیود و مقاومت سری 100K و خازن 1u ، یه ولتاژ DC درست می‌کنیم و بعد اونو با یه مقاومت 100K به ترتیبی که می‌بینید وصل میکنیم به دیاک و خازن 22 نانو ؛ خازن 22 نانو شروع به شارژ میکنه و وقتی به حدود ولتاژ شکست دیاک رسید دشارژ میشه و چون ظرفیتش کمه ، با فرکانس بیش از 100 هرتز نوسان میکنه بنابراین گیت رو همواره آتیش میکنه و ترایاک روشن میشه. حالا مدار کنترل دارش ...

یه روش جالب دیگه برای کنترل...

در این مدار چون زمین و خروجی 5 ولت کنترلر با مقاومتهای 330 کیلو به مدار 220 ولتی مربوط شدن ، مدار کنترلرمون از برق شهر ایزوله هستش. (در صورت دست زدن به مدار کنترلر ، جریان ناچیزی از بدن میگذره که احساس نمیشه)

یه روش غیر معمول دیگه برای راه اندازی ترایاک استفاده از اپتوکوپلر دست ساز خودمونه که یه طرفش LDR و طرف دیگش LED باشه!

توی این مدار با روشن بودن LED ، ترایاک خاموش خواهد بود ، این مدار با LDR رو باز ، به عنوان کلید نوری عمل میکنه!

نکته پایانی اینکه ؛ در بارهای سلفی ترایک نیاز به اسنابر مناسب داره که معمولاً یه مقاومت 39 اهم سری با یه خازن 10 نانو 400 ولته که بین ترمینالهای ترایاک قرار میگیره.

حالا که در رابطه با راه اندازی ترایاک حرف زدیم ؛ بذارید دو تا مدار برای راه اندازی تریستور هم مطرح کنم ...

مدارهای ایزوله بالا ، تریستور رو هم روشن میکنن ولی خب چند تا قطعه اضافه دارن! 

این مدار رو برای روشن کردن تریستورهایی به کار میبریم که جریان گیت کمی نیاز دارن مثل BT169 که جریان راه اندازی گیتش 50 تا 200 میکرو آمپره!

برای روشن کردن تریستورهای گردن کلفت که جریان مورد نیاز برای راه اندازی گیتشون تا 50 میلی آمپر هم میرسه از مدار زیر استفاده میکنیم ...

تقسیم مقاومتی قبل از اپتوکوپلر به خاطر ولتاژ شکست پیوند کلکتور و امیتره که معمولاً زیر 100 ولته! 

دیگه چیزی یادم نمیاد که بگم ...

در رابطه با سوال یکی از دوستان که خواسته بودن یه توضیح مختصری در رابطه با ترایاک بدم هم باید عرض کنم که ... 

ترایاک یه سوئیچ AC هست و حُسنش نسبت به هم قطارهاش (رله - SSR و نمیدونم فلان ...) اینه که توی هر نیم سیکل AC یه لحظه (دیتاشیت زمانش رو گفته) جریان دادن به گیت برای راه اندازی اون کافیه ، از این خاصیت برای ساخت دیمر استفاده میشه .