سلف

سلف یا القاگر قطعه‌ای از مدارات الکترونیک است که از یک سیم پیچ و هسته‌ای مغناطیسی ساخته شده است. اگر مقدار جریان ثابت باشد ، شدت میدان مغناطیسی در هر نقطه از اطراف سیم ثابت خواهد بود . مقاومت اهمی سیم پیچ را در اغلب موارد می توان صفر فرض نمود و بنابر این با عبور جریان dc سیم پیچ مانند یک هادی عمل کرده و عکس العملی ندارد(ولتاژ دو سر آن صفر است) . اما چنانچه جریان عبوری بخواهد تغییر نماید، سیم پیچ با تغییر جریان مخالفت نموده و این مخالفت به صورت ایجاد ولتاژی به نام ولتاژ القائی بروز نماید. اصولاَ این خاصیت خودالقائی سیم پیچ می نامیم. بدین معنی که در اطراف سیم یک میدان مغناطیسی متغیر ایجاد خواهد شد . یعنی در این حالت شدت و جهت میدان مغناطیسی پیوسته تغییر می کند . اما در هر حال شدت میدان مغناطیسی ایجاد شده ، در هر لحظه در نزدیکی سیم بیشتر است و هر چه از سیم دورتر شویم میدان مغناطیسی ضعیف تر می شود .حال اگر یک سیم راست را پیچیده و به شکل فنر درآوریم ، با عبور جریان از آن ، میدان مغناطیسی اطراف حلقه های این سیم پیچ با هم جمع شده و یک میدان مغناطیسی قوی تر را تشکیل می دهند که این میدان مغناطیسی شبیه به میدان مغناطیسی اطراف یک آهن ربای دائم می باشد . به این سیم پیچ ، بوبین یا سلف نیز می گویند .

در سال 1824 دانشمندی به نام اورستد دریافت که هرگاه قطب نمایی به سیم حامل جریان نزدیک شود عقربه منحرف می شود . و اثبات این موضوع است که اطراف سیم حامل جریان میدان مغناطیسی وجود دارد ، تجمع براده ها در نزدیکی سیم بیشتر بوده به این معنی که شدت میدان مغناطیسی ایجاد شده در نزدیکی سیم بیشتر است . و هر چه از سیم دورتر شویم میدان مغناطیسی ضعیف تر می شود. همانند خازن سیم پیچ هم قابلیت شارژ و دشارژ دارد. با این فرق که انرژی در سیم پیچ به صورت الکترو مغناطیسی ذخیره می شود. در صورتی که انرژی ذخیره شده در خازن از نوع الکترواستاتیکی است.

جهت میدان مغناطیسی ایجاد شده در اطراف یک سیم راست حامل جریان را می توان از قانون دست راست بدست آورد . بر اساس این قانون اگر سیم راست حامل جریان را به گونه ای در دست راست بگیریم که انگشت شست در جهت جریان باشد ، جهت خم شدن چهار انگشت دیگر ، جهت میدان مغناطیسی در اطراف سیم را نشان می دهد . برای تعیین جهت میدان مغناطیسی در داخل یک سیم پیچ نیز می توان از قانون دست راست استفاده کرد . بر اساس این قانون اگر سیم پیچ را طوری در دست راست بگیریم که جهت چهار انگشت در جهت جریان باشد ، انگشت شست جهت میدان مغناطیسی در داخل سیم پیچ را نشان می دهد .

تحلیل تغییر جریان به هنگام قطع و وصل کلید در القاگر 1- برای به دست آوردن جریان با توجه رابطه : I=V/R عمل می کنیم. جریان در این سیملوله ناگهان به مقدار I=V/R نمی رسد. زیرا در اثر تغییر جریان که از صفر رو به افزایش گذاشته است" نیروی محرکه خودالقایی در مدار به وجود می آید؛که طبق قانون لنز با افزایش جریان مخالفت می کند. بنابراین در اثرمخالفت این نیروی محرکه خودالقایی جریان سریعا به مقدار صحیح I=V/R نمی رسد. بعد از آ نکه جریان به مقدار I=V/R رسید؛ دیگر ثابت می ماند و نیروی محرکه خودالقایی در این هنگام که جریان I=V/R ،ثابت شده ، به صفر می رسد . پس با وصل کردن سیملوله به مدار و بعد از بستن کلید" در طی مدتی نیروی محرکه خودالقایی صفر خواهد شد.

ب) حال کلید را باز می کنیم . جریان یکدفعه از مقدار I=V/R به صفر نمی رسد. چراکه بازهم در سیملوله نیروی محرکه خودالقایی به وجود می آید و مانع کاهش جریان می شود. لذا جریان پس از گذشت مدت زمانی به صفر می رسد. جرقه هایی که غالبا در هنگام باز وبسته شدن کلیدها در مدار رخ می دهد " به علت همین نیروی محرکه خودالقایی است.