سیستم مدیریت ساختمان (BMS) یا Building Management System سیستمی است که به فعالیت ها و امور ساختمان ها نظارت کرده و در مواقع لازم با توجه به تغییرات شرایط محیطی، تغییرات لازم را بطور خودکار اعمال می نماید. این سیستم می تواند با توجه به کاربری ساختمان ( مسکونی، اداری، تجاری، بیمارستان و ... ) طراحی و اجرا شده و بر کلیه فعالیت های اعم از باز و بسته شدن درب، ورود و خروج افراد، سیستم های روشنایی، سیستم های تهویه مطبوع پنجره و پرده اتاق ها، صوتی و تصویری و ... نظارت داشته باشد. ساختمانی که مجهز به سیستم مدیریت BMS باشد اصطلاحاً ساختمان هوشمند گویند. این سیستم به افراد ساکن این امکان را می دهد که از تجهیزات، بطور کارآمدتری استفاده نموده و احساس امنیت و آسایش را در آن ها افزایش می دهد و همچنین می تواند موجب صرفه جویی انرژی گردد.
این ساختمان ها با استفاده از یک پارچه نمودن چهار عنصر اصلی سیستم ها، ساختار، سرویس و مدیریت و با برقراری ارتباط میان آنها، محیطی پویا و مقرون به صرفه بوجود آورند. تجهیزاتی که از طریق BMS قابل کنترل هستند:1- روشنایی با استفاده از سیستم BMSمی توان روشنایی بخش های مختلف ساختمان را هوشمند نمود . کنترل روشنایی شامل روشن و خاموش نمودن خودکارآنها، تنظیم سطح نور، کاهش یا افزایش و همچنین تعیین و مشاهده وضعیت آنها و امکان روشن و خاموش نمودن آنها از راه دور و بیرون ساختمان می باشد. 2 – سیستمهای حفاظتی و امنیتی می توان سیستمهای اعلام و اطفاء حریق، ورود و خروج پرسنل، دوربین مدار بسته و نشتی آب و آبگرفتگی و حفاظت از برق گرفتگی را نیز به سیستم BMS متصل نموده و بوسیله آن کنترل نمود. 3- در، پنجره، پرده و سایبان بوسیله سیستم BMS می توان این تجهیزات کنترل و وضعیت آنها مشاهده نموده و فرمامین لازم را در این خصوص صادر نمود و حتی میتوان با استفاده از حسگر اثر انگشت یا کارت مغناطیسی علاوه بر ایجاد ایمنی بیشتر به امکان طبقه بندی و زمانبندی دسترسی نیز اعمال نمود. 4- سیستم های سرمایشی و گرمایشی ( تهویه مطبوع) سیستم های سرمایشی و گرمایشی می تواند شامل تجهیزات مرکزی و تجهیزات محلی می باشند تجهیزات مرکزی که در موتورخانه واقعند مانند چیلر، دیگر آبگرم ، پمپهای سیستم ، برج خنککن و ... می باشد و تجهیزات محلی نیز مانند فنکوئل ها، کولرهای پنجره های و هواسازها می باشند. از طریق سیستم BMS می توان تجهیزات مرکزی را در زمان های مشخص و از راه دور روشن و خاموش نمود و همچنین با تغییرات شرایط محیطی تغییرات لازم مورد نیاز را اعمال نمود و همچنین این سیستم می تواند دمای اتاقها را بصورت هوشمند کنترل نموده و در صورت عدم حضور افراد نسبت به خاموش نمودن تجهیزات اقدام نماید. 5-– سیستمهای صوتی و تصویری، تجهیزات اداری با استفاده از BMS می توان امکان استفاده از یک آرشیو مرکزی صوتی را انتخاب و یا جهت مراسم های مختلف حالتهای از قبل تعریف شده را انتخاب و اجرا نمود و یا تجهیزات اداری را نیز از طریق این سیستم کنترل نمود. 6- – سیستم آیفون تصویری و ورود و خروج مهمانان یا مراجعه کنندگان در مورد ساختمان های اداری این سیستم می تواند ورود و خروج کلیه مهمانان را ثبت وحتی تصویر آنها را ضبط نمود و در ساختمانهای مسکونی نیز امکان دریافت تصویر مراجعه کننده بر روی نمایشگر و در صورت عدم حضور ثبت تصویر به همراه زمان مراجعه وجود داشته و حتی در صورت وجود اینترنت امکان برقراری ارتباط با مهمان از راه دور را مهیا سازد. 7- کنترل تأسیسات استخر، سونا و جکوزی این سیستم می تواند بطور هوشمند این تجهیزات را روشن و خاموش نموده و دستگاه های تصفیه، دما را کنترل و سایر کنترل های لازم را انجام دهد. 8-سیستمهای ارتباطی پشتیبانی خطوط تلفنی، پیامگیر، تلفن سانترال نیز از ویژهگی های این سیستم به شمار می رود. 9- وسایل الکتریکی ساختمان در ساختمان هوشمند امکان اطلاع یافتن از وضعیت کلیه وسایل الکتریکی ساختمان و کنترل آنها وجود دارد. 10-سیستم آبیاری آبیاری گیاهان موجود در حیاط و یا داخل ساختمان را بطور خودکار طبق برنامه از پیش تعیین شده انجام شود. در نتیجه با استفاده از سیستم مدیریت ساختمان می توان ساختمانها را تا سطح مورد نظر هوشمند نمود هزینه این کار نیز بسته به سطح هوشمند سازی می تواند بسیار متفاوت بوده ولی امکانپذیر می باشد.
فواید استفاده از سیستم BMS مزایای اصلی استفاده از BMS را میتوان به 3 محور اصلی زیر تقسیم نمود: 1- صرفه جویی انرژی و کاهش هزینه های نگهداری 2- ایمنی 3- افزایش سطح رفاه و آسایش 4-صرفه جویی مصرف انرژی و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری مطالعات نشان داده است که استفاده از سیستم هوشمند می تواند بطور متوسط 20 درصد از مصرف انرژی و هزینه های جاری ساختمان می کاهد. این سیستم علاوه بر کاهش مصرف انرژی با خاموش نمودن و کنترل آنها موجب کاهش استهلاک و افزایش طول عمر دستگاه ها و کاهش هزینه های مربوطه می گردد. 2- ایمنی در شرایط بحرانی با ارسال سریع و به موقع اعلام خطر می تواند در جلوگیری از حوادث و کاهش اثرات آن نقش مؤثری داشته و به طور خودکار پیام های اضطراری را به افراد یا ارگان های ذیصلاح ارسال نماید. همچنین کنترل درب و مبادی ورودی و اتصال آن به دوربین های مدار بسته و دستگاه های ثبت ورود می تواند ایمنی سیستم را بطور قابل ملاحظه ای افزایش دهد. 3- راحتی این سیستم می تواند بسیاری از کارهای تکراری و بازرسی های مورد نیاز را بطور هوشمند انجام دهد. بطور مثال با حضور افراد نسبت به روشن شدن روشنایی و فنکوئل اقدام نماید و یا آبیاری فضای سبز و باغچه را بطور خودکار انجام دهد و یا با تنها فشار یک دکمه حالتهای از پیش تعریف شده ای را اجرا نماید و یا دما و نور و رطوبت مکان ها را در حد مطلوب تنظیم نماید.
اجزای سیستم BMS: 1- سیستم کنترل مرکزی2- خطوط ارتباطی (BUS) 3- نقاط دسترسی و کنترل کننده (Access Point) 4 – سنسورها 5-دیمرهای روشنایی 6 – تایمرها 7- پریزها 8 - نرم افزار سیستم 9- Web Server